YNWA sámegillii

«You'll Never Walk Alone» dahje nugo sámegillii lea jorgaluvvon; “It goasse okto don”, mas hui erenoamáš musihkkavideo, galgá muitalit máilbmái sámi kultuvrra birra..

6. feb 2017 kl 10.51 Ragnhild Lund Ansnes

Spábbačiekčan sáhttá rahpat uvssaid iešguđet ládje. Dat lea máilmmi stuorámus faláštallansuorgi, dat lea máŋggabealat ja lea gulahallangaskaoapmin iešguđet giellacakkiin, oskuin, áigejuoguin ja politihkalaš jáhkuin.

Dál lea “You'll Never Walk Alone” jorgaluvvon – ja lávlojuvvon sámegillii čeahpes musihkkariiguin, ja lávlla akkompagnerejuvvo divrras ja spektakuleara musihkkavideoin, fuomášuhttin dihte sámi kultuvrra máilbmái. Sávaldat lea ahte Liverpool-supportárat miehtá máilmmi juogadivččii ja hággešii YouTube-video dan sámi veršuvnnas iežaset spábbačiekčanolbmáide miehtá eananspáppa.

Jurdda bođii Agenda Davvi-Norggas

Jurdda sámi kultuvrra ovddidit spábbačiekčama ja Liverpool FC bokte, bođii Agenda Davvi-Norggas, fitnodat maid NHO, LO Davvi-Norga ja Seastinbáŋku 1 Davvi-Norga eaiggádit, ovddidan dihte ealáhusdoaimma ovdáneami ja stuorruma Davvi-Norggas. Dát jurdda bovttii máŋga eaktodáhtolačča sihke sámi- musihkkaeallimis ja filbmasuorggis. Ja Agenda Davvi-Norgga ruđalašvehkiin álggahuvvui jorgalan bargu, mii álgo álggus lea hávdádussálbma Carousel nammasaš musikálas. Lei Issát Sámmol Hætta gii oaččui barggu jorgalit sámegillii lávlaga, mii lávlojuvvo juohke ruovttučiekčama ovdal.

Maret:
Maret:  Klemet Anders Buljo - Marit Hætta Øverli.

Sámi nástejoavku

Sámegielveršuvdna báddejuvvui Audioland:as Álttás, vokalistan lei Marit Hætta Øverli ja sus lei vel juoiganveahkkin Fred-Renè Buljo ja Lemet Ánte Buljo, guhte maid lei produseanta ja lágideaddji.

Marit Hætta Øverli mielas lei dát prošeakta nu čaffat ahte son fertii searvat dasa.

- Son lei dieđus gullán lávlaga máŋgii ja su mielas lea lávlla máilmmi fiinnis mas čáppa teaksta, ja nu maiddái jorgalus sámegillii.

Hætta Øverlias ii lean makkárge čanastat Liverpool jovkui ovdal go deaivvai iežas ovttasássi 10 jagi áigi, muhto lea dovdagoahtán Liverpoola su bokte.

-Mu ovttasássi lea Liverpool-supportár, eallin lea Liverpool, nu ahte mun lean gullan ollu huikimiid ja čeargumiid ja digaštallamiid. Ferten gal mieđihit ahte maŋŋil go bargen dáinna lávlagiin de lea Liverpool boahtán lagabui váimmustan. Go vuosttaš háve oidnen filmma de ganjaldin.

Buorre miellaláhki filmmas

Magne Pettersen Retriever Film:as lea bagadallan, čállán giehtačállosa, čuohppan ja buvttadan sámi veršuvnna “You'll Never Walk Alone» musihkkavideo dahje #SamiYNWA nu go prošeavtta namma lea. Supporter-joavku deaivvai su ja su filbma-joavkku dalle go ledje báddeme Liverpoolas, ja dainna aitto váldon Liverpool-tatoveringain, muitala son ahte son ii dárbbahan jurddašanáiggi go oaččui jearaldaga ráhkadit dán filmma.

-Ožžon jearaldaga guovvamánus juo- ja vástidin “juo” ovdal ledje lohkan olles cealkaga ge! Govvejeaddji Robert Erstad lea leamaš guovddážis filmma visuála ovdanbuktimis ja nu lea ge filbma šaddan su vehkiin. Buot báddemat leat plánejuvvon ja čađahuvvon suinna fárrolaga.

Ovttas leaba soai filbmen máŋga vahkku sihke ruosti buollašis ja čakčabivvalis.

-Váldoulbmil lea čájehit sámi kultuvrra, dasa lassin geahččalit čájehit čanastagaid gaskal čeavláivuođa sámi kultuvrii ja seammaláganvuođaid scouserniiguin, Liverpool FC sieluin. Lea váttis čilget movt dat galgá šaddat danne go dákkár sullasaš bargu ii leat dahkkon ovdal. Jáhkán ahte ferte beare oaidnit loahppabohtosa. Galgá šaddat earenoamáš, ja mihttun lea maid oažžut olbmuin guolggaid loktanit nu ollu go vejolaš.

Finnmárkkus Liverpoolai

Dál lea gaskamuttus golggotmánu, 2016. Magne Pettersen, Sandnessjøenis eret, čuožžu ja geahččá maŋŋelgaskabeaibeaivváža olggobealde ovtta dain boares, mihtilmas Liverpool-pubbain, doppe gos son lea filbmen ovtta oasi filbmii mas John Barnes humada pubbagussiiguin.

-Ollu Norgalaččain lea lagas oktavuohta Englándda spábbačiekčamii. Mus leat golbma boarráset vielja geat buohkat leat Liverpool-supportárat. Muittán eadnán govvii min oktii 80-logus, go mii buohkat vealláimet čoavjji alde, guhkimus lei gurut ravddas ja oaneheamos olgeš ravddas, ja geahčaimet tippenčiekčama. Liverpool lei oainnat máilmmi buoremus spábbačiekčanjoavku dan áiggi.

Olles beaivvi lea son filbmen John Barnesa musihkkavideoi, mii galgá ovddidit sámi kultuvrra máilbmái. Lea hui earenoamáš go justte Barnes lea váldoolmmoš filmmas:

-Dat mii lea veahá earenoamáš alccan, lea ahte vuosttaš áigodaga go duođai álgen čuovvut joavkku lei dalle go John Barnes bođii Liverpoolai 1987:s. John Barnes, Peter Beardsley, Ray Houghton, John Aldridge...

Son moddjá dušše go namuha su mánnávuođasáŋgáriid. Dát mátki lea su guđát mátki Liverpoolai, ja son áigu geahččat Liverpool ja Manchester United go čiekčaba vuostálaga dál go lea dáppe. Son lea maid dokumenteren dan go son tatoverii 96 ja dolaid bajimussii čielgái. Dan tatoveringa birra son lea jurddašan jahkeviissaid, danne go Liverpool FC mearkkaša nu ollu sutnje:

-Lei dakkár earenoamáš dovdu go álgen čuovvut joavkku mánnán ja dat dovdu ii jávkka. Dat boahtá bissut dassážii go manan dan stuorra penálii. Muhttin diŋggaide ii olmmoš rávásmuvvá goasse. Dat lea nu lahka váimmu.

Phil Nealsa historjjálaš párkatuvra

Lassin dasa ahte boktit lávostallandovddu ovttas John Barnesiin ovtta ásodagas Liverpoolas, lea son darvehan supportárvuoinna spábbačiekčan-mekkas. Dasa lassin lea son ođđasit ráhkadan Phil Nealsa historjjálaš tuvrra Stanley Park čađa, mii lea gaskal Anfield ja Goodison, gieđa vuolde vel iežas spábbačiekčanskuovat ruškes báberbusse siste, justte nu go Liverpool FC čiekči, guhte lea vuoitán buot eanemus, dagai 1974:s dalle go vuohččan čievččai Liverpoola vuosttaš joavkkus. Reasta lea historjá.

Čanastat gaskal sámi kultuvrra ja scouserniid

Lassin filbmaosiide Liverpoolas, lea Magne Pettersen ja su bargoveahka filbmen sápmelaččaid ja spábbačiekčansupportáriid Finnmárkkus.

-Mii leat filbmen boazosápmelačča geas lei boares, fiinna beaska badjelis. Son lea vánddardan miehtá Finnmárkku dálvemáilmmis ja lea ovtta ládje dakkár figuvra mii johtá filmma čađa. Loahpas son olle dohko gosa galgá, muhttin lávvui Iešjávrris, Finnmárkku stuorámus jávri. Mii leat filbmen mánáid sihke Álttás ja Liverpoolas geat čikčet spáppa ja Liverpool-báidi vel alde, mii leat filbmen Phil Nealsa geas lea earenoamáš historjá sihke joavkkus ja muđui, mii leat filbmen John Barnes geas lea stuorra persovnnalašvuohta ja gii lea hui vuogas olmmái filbmii. Mii leat geahččalan gávdnat báikkiid Álttá birrásis: Čávžu, Suoidneleakši, báikkit mat iešalddis loktejit guolggaid olbmos, lassin dasa maid mii leat Liverpoolas bargan. Mii leat hirbmat ollu filbmen.

Dárbbahit veahki LFC-supportáriin

Filbma čájehuvvui vuosttaš háve Agenda Davvi-Norgga ealáhuskonferánsas Davvi-Norgga ealáhusdoibmiide ja politihkkáriidda, Álttás skábmamánus 2016:s. Dan rájes leat bargan oažžut vuoigatvuođaid almmuhit sámegillii “You'll Never Walk Alone” lávlaga. Dál leat vuoigatvuođat ortnegis ja filmmas ja lávlagis lea máilmmipremieara guovvamánu 6. beaivvi 2017:s, go biddjo YouTube:ii. Dál sávvá Pettersen ahte Liverpool-supportárat veahkehit hágget filmma iežaset fierpmádagain:

Mihttun lea ovddidit sámi kultuvrra ja mii sávvat ahte Liverpool Football Club juogadit dan Facebookas – sis leat oainnat measta 30 miljovnna čuvodeaddji. Dasto leat vel buot eará supportárjoavkkut, ii dušše Skandinávias, muhto miehtá máilmmi, gos fas leat miljovnnaid mielde LFC-supportárat, ja mii sávvat ahte nu oallugat go vejolaš veahkehit min juohkit dan. Ja de lea vel mis čiegus niehku beassat čuojahit iešalddis dan lávlaga Anfieldas muhttin ruovttučiekčamis Liverpoolas.

Musihkka: Artistta: Máret Vokála: Marit Hætta Øverli ja produseanta ja lágideaddji Klemet Anders Buljo Juoigit: Marit Hætta Øverli, Klemet Anders Buljo, Fred-Renè Buljo Sámás: Isak Samuel Hætta Studi0: Audioland, Áltá

Filbmateama: Regiija, giehtačálus, čuohppan ja buvttadeaddji: Magne Pettersen Govvejeaddji: Robert Erstad B-govvejeaddji: Thomas Bjørnstad Produkšuvdnakoordináhtor ja casting, Álttás: Linn Margrethe Påve Produkšuvdnakoordináhtor ja casting, Liverpoolas: Andrew Abrahamson Produkšuvdnafitnodat: Retriever Film, Oslo

Teksten er oversatt av et medlem av Liverbirds Kautokeino. Tusen takk for hjelpen!

Supporterklubben ønsker alle samiske røde gratulerer med samefolkets dag!

Har du innspill til journalisten?
[email protected]